Polis, kamu düzenini ve yurttaşların canı, malı ve temel hak ve özgürlüklerini korumakla görevli, yasa uygulayıcı bir kamu görevlisidir.
Türkçe ‘ye Fransızcadan geçen[1] polis kavramının kökeni Latince politia (vatandaşlık, hükümet)[2] ve bundan öncesinde de Yunanca polis (şehir)[3]sözcüklerine dayanır. Günümüzdeki anlamda 19. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır.[2] Yunanca polis sözcüğü başlangıçta site ve şehirleri, şehirdeki devletve hükümet faaliyetlerini ve yönetimini ifade etmekteydi. Bu anlamda polis deyimi, sitenin tüm kamu hizmetlerinin karşılığı olarak kullanılmaktaydı.
Tarih boyunca pek çok medeniyette günümüzdeki polis teşkilatına benzer oluşumlar görülür. Roma İmparatorluğu döneminde İrenark olarak isimlendirilen, törelerin uygulanmasını gözeten, toplumsal disiplini ve haydutların takibatını yapan görevliler bulunmaktaydı. Ancak Polis tabiri modern devlet anlayışının ortaya çıkmasıyla kullanılmaya başlanmıştır. Modern anlamda polis teşkilatının ilk örnekleri 1800 ‘lü yıllara doğru ortaya çıkan Londra deniz polisi, Glasgow,İskoçya ve Paris Polis Teşkilatları sayılabilir. 1829 yılında kurulan Londra Metropolitan Polis Teşkilatı, suçla mücadele yanında, önleyici polislik anlayışının ortaya konulduğu ilk polis örgütüdür.
Kanada Kraliyet Jandarma Teşkilatı, Kanada Federal Hükumetinin yetki alanı içerisinde görev yapmaktadır. Québec ve Ontario eyaletleri kendi polis teşkilatlarına sahiptir. Bunların dışındaki diğer eyaletlerde Kraliyet Jandarma Teşkilatı GRC görev yapmaktadır. Bunun yanında, her il, yerleşim yeri ve belediye Kanada Ceza Kanunu'nu, eyalet ceza kanunlarını uygulamak ve kamu düzenini sağlamak amacıyla kendi polis teşkilatını kurma yetkisine sahiptir. Eğer sayılan bölgelerde bu tipte bir teşkilatı kurulmadıysa, GRC bu bölgelerde görev ifa etmektedir. İstisnai olarak, Québec polis teşkilatı SQ ve Ontariopolis teşkilatı PPO bu iki eyaletin tamamından sorumludur. Öte yandan, Québec yasalarına göre, ancak nüfusu 50.000 ve üzeri olan belediyeler kendi polis teşkilatlarını kurabilirler. Bunun yanında, Montreal ilinde, Montreal Şehri Polis Hizmetleri (SPVM) ismiyle bir teşkilat bulunmaktadır.
Tüm bu teşkilatlar arasında, bir teşkilat mensubunun suça karışması durumunda veya orantısız güç kullanımı ile ilgili açılan soruşturmaları diğer bir polis teşkilatı yürütmektedir. Kriminal Laboratuvar gibi bir takım teknik uzmanlık gerektiren konularda tüm teşkilatlar müşterek çalışabilmektedir.
|
